Tym razem mamy daty. Trzeba powiedzieć, co się stało w Polsce w podanych latach. Są to daty ważne. Każda z nich mówi o fakcie, który zaciążył, czasem dodatnio, czasem ujemnie, na naszych dziejach. Warto je pamiętać, gdyż większość z nich stanowi słupy milowe w naszej historii. Dla niektórych będą to pytania zbyt łatwe. Dobrze by było, gdyby dla wszystkich.
1. 966
2. 1025
3. 1138
4. 1226
5. 1364
6. 1496
7. 1569
8. 1655
9. 1791
10. 1864
Odpowiedzi:
1. W 966 r. Polska przyjęła chrześcijaństwo. Miało to doniosłe znaczenie polityczne. Mieszko I odbierał w ten sposób Niemcom pretekst do dalszych podbojów w imię szerzenia wiary. Otwierała się droga dla wpływów kultury zachodniej na ziemiach polskich, a także dla przejmowania urządzeń feudalnych, które przyczyniły sic; do konsolidacji klasy panującej.
2. W roku 1025 Bolesław Chrobry, pod koniec życia, koronował się na króla polskiego. W ten sposób, doprowadziwszy państwo do rozkwitu i potęgi, pragnął dać widomy znak niezależności Polski. Koronacja była symbolem jedności i niepodzielności państwa. Podkreślała autorytet zwierzchniej władzy monarszej przeciwko odśrodkowym tendencjom możnowładców.
3. Rok 1138 jest datą statutu Bolesława Krzywoustego, który przed śmiercią podzielił państwo między swych czterech synów. Władza zwierzchnia miała należeć do seniora, który oprócz własnej dzielnicy otrzymywał ziemię krakowską, łęczycką, część Wielkopolski i Pomorze, które nie podlegały podziałom. Statut z 1138 r. zapoczątkował rozbicie dzielnicowe Polski.
4. W 1226 r. Konrad Mazowiecki do walki z pogańskimi Prusami sprowadził do Polski niemiecki zakon rycerski Najświętszej Marii Panny, czyli Krzyżaków, i nadał im ziemię chełmińską. W ciągu około 50 lat podbili Krzyżacy kraj Prusów, zagarniając go dla siebie, wbrew intencji Konrada. U wrót rozbitej Polski wyrosła niebezpieczna potęga.
5. W 1364 r. Kazimierz Wielki założył Uniwersytet Krakowski, jako drugi w Europie środkowej, po praskim (1348), a przed wiedeńskim (1365). Fundacja Kazimierzowska zapewniała uczelni szeroką autonomię. Większość katedr to katedry prawnicze, ponadto dwie katedry medycyny i jedna sztuk wyzwolonych.
6. Jan Olbracht, chcąc uzyskać zgodę szlachty na wyprawę turecką, poczynił na jej rzecz znaczne ustępstwa, niekorzystne dla mieszczan i chłopów. W roku 1496 na sejmie w Piotrkowie zakazano mieszczanom nabywać dobru ziemskie, chłopów silniej przywiązano do ziemi. Tylko jeden w ciągu roku mógł opuścić wieś za zgodą pana i iść na służbę, studia lub do rzemiosła.
7. W roku 1569 Polska i Litwa zawarły na sejmie w Lublinie unię, łącząc się w “jedną Rzeczpospolitą” z zachowaniem pewnych odrębności obu państw. Odtąd Polska i Litwa miały mieć wspólnie obieranego króla, a zarazem wielkiego księcia, wspólny sejm, politykę zagraniczną i monetę. Odrębne były prawu, urzędy, wojsko, skarb i administracja.
8. W 1655 r. wojska szwedzkie wtargnęły do Rzeczypospolitej nigdzie nie napotykając większego oporu. Magnaci, pospolite ruszenie, miasta poddawały się obcym najeźdźcom. W tej ciężkiej sytuacji pierwsze ruszyły do walki masy chłopskie oraz drobna i średnia szlachta. 5-letnia wojna ze Szwedami spowodowała olbrzymie zniszczenie kraju.
9. 3 maja roku 1791 sejm, radzący cd 1788 r. nad reformą Rzeczypospolitej, uchwalił nową konstytucję. Znosiła ona wolną elekcję i liberum veto. Mieszczanom zapewniała nietykalność osobistą, prawo nabywania dóbr ziemskich i obejmowania wyższych urzędów. Pańszczyznę i poddaństwo chłopow pozostawiała bez zmian.
10. W marcu 1864 r. rząd carski wydał dekret o uwłaszczeniu chłopów w Królestwie. Było to główne osiągnięcie powstania styczniowego. Manifest powstańczy głosił bowiem: „Ziemia, którą lud rolniczy posiadał dotąd na prawach czynszu lub pańszczyzny, staje się od tej chwili bezwarunkową jego własnością.” Rząd carski uznał tylko fakt dokonany. Data 1864 zamyka okres feudalizmu na ziemiach polskich.
