Académie Royale de Peinture et de Sculpture (Królewska Akademia Malarstwa i Rzeźby), instytucja zał. 1648 w Paryżu przez grupę artystów (z Ch. Le Brunem na czele), pragnących się uwolnić spod hegemonii cechu. Pierwotnie było to swobodne zrzeszenie o nie ograniczonej liczbie członków. W 1651 Akademia połączyła się z Académie de Saint-Luc, 1655 uzyskała subwencję królewską, a 1664 została zreorganizowana przez J. B. Colberta i Le Bruna, stając się oficjalną instytucją państwową o określonych zadaniach i szerokich uprawnieniach. Członkowie Akademii uzyskiwali tytuły artystów nadwornych, mieli pierwszeństwo przy rozdziale stanowisk i zamówień oraz przywilej wystawiania swych prac (-^salony), a jednocześnie podporządkowywali się polityce kulturalnej króla. Siedzibą Akademii był Luwr, a pierwszym kierownikiem został Le Brun. Opierając się na wzorach wł. (Accademia di San Luca w Rzymie), podjęto działalność pedagogiczną, ujętą w karby ścisłych przepisów. Podstawą nauczania był rysunek, przy czym Akademia miała monopol na studium z żywego modela. Wyróżniający się uczniowie mogli się ubiegać o Prix de Rome (od 1664), umożliwiającą dalsze studia we Włoszech (od 1666 w Académie de France à Rome). Wprowadzone 1664 zebrania dyskusyjne akademików (Conférences) miały na celu ustalenie obowiązujących kanonów estetycznych. W Akademii komentowano i rozwijano teorię klasycyzmu, której podstawy sformułował N. Poussin; pojmowana w sposób dogmatyczny, teoria ta prowadziła do schematyzmu, monotonii i pompatycznej sztywności sztuki. Powstawały przepisy dotyczące zasad rysunku (1670), proporcji postaci ludzkiej (1672—78), ekspresji 1675), układu, światłocienia (1679) i kolorytu (1679); wypracowano ścisłą hierarchię tematów. Negatywny stosunek do zagadnień kolorystycznych doprowadził w końcu XVII w. do słynnego sporu między zwolennikami akademickiego klasycyzmu (poussiniści) i żywiołowej sztuki baroku (rubensiści) ; w sporze tym dużą rolę odegrały poglądy, głoszone przez R. de Piles. W XVIII w. Akademia utrzymała swą pozycję, choć znaczenie jej znacznie zmalało. W 1793 została rozwiązana, a na jej miejsce powstała Commune des Arts, później Société Populaire et Républicaine des Arts, W XIX w. funkcje Akademii zostały podzielone pomiędzy Académie des Beaux-Arts i École des Beaux-Arts.
