Różnym celom służyły podane tu budowle: pałace królewskie, świątynie, grobowce, a nawet mur obronny. Są to na ogół obiekty reprezentatywne dla epok, w których powstawały, i stanowiły w swoim czasie szczytowe osiągnięcia w zakresie architektury. Powstawały zasadniczo w jednym rzucie, bez większych przeróbek, a nie — jak np. Wawel — w ciągu wielu stuleci. Zabytki te, zachowane do dzisiaj w lepszym lub gorszym stanie, są przedmiotem podziwu rzesz turystów. Chronologiczne ich ułożenie będzie i dla nas wędrówką przez wieki.
1. Koloseum
2. Eskurial
3. Pałac Zimowy
4. Partenon
5. Alhambra
6. Kaplica Zygmuntowska
7. Wielki mur chiński
8. Mauzoleum Tadż Mahal
9. Wielka Piramida
10. Meczet Hagia Sofia
Odpowiedzi:
1. Wielka Piramida — to olbrzymi grobowiec faraona Chufu (Cheopsa), wzniesiony w pobliżu dzisiejszego Gizeh ok. 2900 lat p. n. e. Jest to największa budowla kamienna czasów starożytnych. Ma 142 m wysokości. Składa się na nią około 2 milionów bloków kamiennych, ważących do 15 ton. W pobliżu niej stoją piramidy faraona Chafra i króla Men-Kau-Ra.
2. Najsławniejszą z wszystkich świątyń ateńskich był Partenon, wzniesiony na Akropolu w V wieku p. n. e. na cześć bogini Ateny. Zbudowany w stylu doryckim z białego marmuru i otoczony kolumnami, nie imponuje rozmiarami, lecz raczej doskonałością proporcji i pięknością rzeźb, które wyszły z pracowni Fidiasza.
3. W III stuleciu p. n. e. panował w Chinach cesarz Shi Han Ti. Jego silne iządy zaczynają nową erę zjednoczenia i rozkwitu Chin. Wytrwale walczył z plemionami koczowniczymi z północy i, aby zabezpieczyć kraj przed ich napadami, rozpoczął budowę olbrzymiego muru, mającego ok. 3000 km długości. Mur chiński został przebudowany w okresie XIV—XVII w. Znaczna jego część zachowała się do dzisiaj.
4. Koloseum — to olbrzymi amfiteatr w Rzymie, używany niegdyś do igrzysk. Budowę jego rozpoczął cesarz Wespazjan, a ukończył Tytus. Otwarcie nastąpiło ok. 80 r. n. e. Wnętrze Koloseum było wspaniale dekorowane, mogło pomieścić 50 000 widzów. Tam odbywały się walki gladiatorów, tam ginęli pierwsi chrześcijanie. Koloseum jest dziś jedną z największych ruin świata.
5. Meczet Hagia Sofia jest dawnym kościołem św. Zofii w Konstantynopolu, wybudowanym przez cesarza Justyniana w VI w. wielkim nakładem kosztów. Jest to najświetniejszy zabytek stylu bizantyńskiego w architekturze. Po zdobyciu Konstantynopola Turcy przerobili go na meczet, przy czym za-tynkowali bogate mozaiki. Dobudowano też wówczas minarety.
6. Alhambra — zamek królewski i twierdza, górująca nad Granadą; wzniesiono ją w latach 1248—1354. Budynek, z zewnątrz nieco ciężki, w swej wewnętrznej strukturze jest najpiękniejszym przykładem architektury mauretańskiej w Hiszpanii. Imponująco przedstawia się zwłaszcza tzw. dziedziniec lwów, z arkadami wspierającymi się na 124 kolumnach z białego marmuru.
7. Kaplica Zygmuntowska w katedrze na Wawelu należy do arcydzieł sztuki Odrodzenia. Wzniesiona została na polecenie Zygmunta I w latach 1519—1533 przez Włocha Bartłomieja Berecci. Harmonia jej wymiarów, lekkość kopuły i wytworność dekoracji rzeźbiarskiej czynią ją jednym z najpiękniejszych zabytków renesansowych po tej stronie Alp.
8. Eskurial, renesansowy pałac-klasztor położony ok. 50 km od Madrytu, został wzniesiony przez Filipa II w latach 1562—1584 jako budowla wotywna za zniszczenie przez żołnierzy hiszpańskich kościoła św. Wawrzyńca w St. Quentin. Na pamiątkę męczeństwa tego świętego Eskurial ma w założeniu poziomym kształt rusztu. Kosztowna ta budowla pochłonęła dochody Hiszpanii z całych zamorskich prowincji.
9. Tadź Mahal — Korona Pałacu — był to tytuł jednej z żon cesarza Shah Jahan, żyjącego w Agrze (Indie) w połowie XVII w. Po jej śmierci cesarz kazał wznieść wspaniałe mauzoleum z białego marmuru, nad którym przez 20 lat pracowało wiele tysięcy ludzi, rzeźbiąc kamień i układając misterne mozaiki Jest to jeden z najwspanialszych zabytków architektury hinduskiej.
10. Pałac Zimowy, rezydencja carów, został wzniesiony w Petersburgu w latach 1754—1762. Zbudował go w stylu barokowym włoski architekt Franciszek Rastrelli, twórca szeregu wielkich budowli i propagator architektury zachodniej na terenie Rosji. Ojca jego, rzeźbiarza, sprowadził z Florencji Piotr Wielki.
