Nie zawsze te same miejscowości odgrywały w historii ważną rolę. O znaczeniu Warszawy, Krakowa, Poznania czy innych dużych ośrodków można by wiele mówić. Są jednak małe miasteczka, nieraz nawet wsie, które w jakimś okresie dziejów zajaśniały blaskiem wielkich wydarzeń historycznych, a potem zapadły znów w długotrwały letarg. Czasem była to bohaterska walka, czasem zaś podpisano tam ważny akt państwowy; zdarzało się też, że w małym miasteczku przez krótki czas bujnie rozkwitało życie kulturalne. Spróbujcie więc odpowiedzieć na pytanie, czym się wsławiły w dziejach Polski niżej podane miejscowości.
Odpowiedzi – CZYM SIĘ WSŁAWIŁY W DZIEJACH POLSKI MIEJSCOWOŚCI ?
1. Września wsławiła się bohaterskim oporem dzieci polskich przeciwko niemieckiemu uciskowi narodowemu. Dzieci nie chciały odmawiać po niemiecku pacierza ani uczyć się w tym języku religii. Niemieccy nauczyciele skatowali z tego powodu kilkanaścioro dzieci, a protestujących rodziców skazano na więzienie. Wywołało to powszechne oburzenie.
2. Za cenę udziału pospolitego ruszenia w wyprawie przeciw Krzyżakom król Kazimierz Jagiellończyk ustanowił w Nieszawie w 1454 r. przywileje dla szlachty, w których zobowiązywał się nie wydawać nowych zarządzeń i nie zwoływać pospolitego ruszenia bez zgody sejmików. Przywileje nieszawskie oznaczały zwycięstwo szlachty nad innymi stanami.
3. Raków, miasteczko w ziemi sandomierskiej, był w XVII w. ośrodkiem polskiego arianizmu. Znajdowała się tam świetna na owe czasy szkoła oraz drukarnia, która tłoczyła dzieła naukowe i polemiki teologiczne rozchodzące się także za granicą. Pisarze ariańscy byli poprzednikami racjonalizmu wieku oświecenia. Raków upadł w 1638 r., zburzony przez katolików.
4. W obozie pod Połańcem wydał Kościuszko 7 maja 1794 r. uniwersał, w którym ogłosił wzięcie chłopa pod opiekę rządu, zapewniał mu wolność osobistą, zabraniał dziedzicom rugów w stosunku do poddanych wypełniających powinności, dawał znaczne ulgi na czas wojny rodzinom chłopów-żołnierzy. Manifest ułatwił powiększenie sił zbrojnych powstania.
5- W czerwcu 1651 r. zamek czorsztyński został opanowany przez powstańców chłopskich pod wodzą Kostki Napierskiego. Tu była główna kwatera powstańczego dowództwu, stąd słał Kostka uniwersały wzywające do buntu przeciw szlachcie. 24 czerwca wojska biskupa krakowskiego zdobyły Czorsztyn, a Kostkę wzięły do niewoli. Stracono go w Krakowie.
6. Leszno, miasto w woj. poznańskim, było w XVII w. ośrodkiem ruchu reformacyjnego w Wielkopolsce, siedzibą tzw. braci czeskich. Rozwijało się bardzo pomyślnie, posiadało szkolę i drukarnię. Wojny szwedzkie i liczni- pożary spowodowały chwilowy upadek miasta, z którego podźwignęło się w XVIII w.
7. Położona niedaleko Warszawy wieś Jeziorna stała się przysłowiowa w połowie XVIII w. jako miejsce, gdzie udawano się ze stolicy dla odbywania pojedynków. Tam bowiem nie mogła już dosięgnąć wykraczających przeciw prawu władza marszałka koronnego. Istniało powiedzenie „apelacja pod Jeziorną”, oznaczające wyzwanie na pojedynek.
8. W Chochołowie wybuchło w 1846 r. powstanie przeciw Austriakom. Na czele jego stał miejscowy organista i nauczyciel Jan Andrusikiewicz. Górale rozbroili straż skarbową. Austriacy podburzyli przeciw nim chłopów z Czarnego Dunajca. W walce Andrusikiewicz został ciężko ranny. Pozbawieni kierownictwa górale poddali się. Ponad stu uwięziono.
9. Głogów, miasto na Dolnym Śląsku, był jednym z najstarszych grodów śląskich. W 1109 r. wsławił się w walkach Bolesława Krzywoustego z cesarzem niemieckim Henrykiem V. Podczas oblężenia, chcąc zmusić Głogów do poddania się, Henryk V kazał przywiązać do machin oblężniczych zakładników, synów i braci bohaterskich obrońców. Głogowianie woleli wydać zakładników na śmierć niż poddać gród.
10. Babin — wieś w Lubelskiem. Imię jej uczyniła głośnym „Babińska Rzeczpospolita”, towarzyska parodia Rzeczypospolitej, utworzona w połowie XV w. przez biesiadującą szlachtę ziemi lubelskiej, głównie dzięki Stanisławowi Pszonce, właścicielowi Babina. Sławę Babina rozniósł po Polsce i po Europie Stanisław Sarnicki, pisząc o nim w swoich „Rocznikach” dla rozweselenia czytelników.
