DO KOGO NALEŻAŁY … ?
Odpowiedź na to pytanie wymaga chwili zastanowienia. Polityczna mapa świata zmieniała się często. Całe obszary, zwłaszcza pograniczne, wielokrotnie przechodziły z rąk do rąk, że wspomnieć chociażby typową pod tym względem Alzację i Lotaryngię. Zmieniały swoich właścicieli wyspy, a także duże połacie kontynentów, jak np. Kanada, która była początkowo kolonią francuską i dopiero w drugiej połowie XVIII w. przeszła pod panowanie angielskie. Czy potraficie odpowiedzieć, do kogo należały w określonych latach podane tu wyspy, miasta lub kraje?
1. Cejlon w 1525 r.
2. Kuba w 1550 r.
3. Kreta w 1600 r.
4. Szczecin w 1650 r.
5. Gibraltar w 1700 r.
6. Śląsk w 1725 r.
7. Toruń w 1775 r.
8. Bułgaria w 1800 r.
9. Kraków w 1825 r.
10. Alaska w 1850 r.
Odpowiedzi:
1. Cejlon w 1525 r. należał do Portugalii. Pragnąc na stałe usadowić się w Indiach, Portugalczycy poczęli systematycznie zdobywać i obwarowywać punkty ważne dla handlu i żeglugi. Pierwszym z nich było Goa, które uczyniono stolicą kolonii obejmujących zachodnie wybrzeża Indii, a później także Cejlon. W XVII w. wyspa przeszła w ręce Holendrów, a w 1802 r. dostała się Anglikom.
2. Kuba w 1550 r. należała do Hiszpanii. Kubę, największą z Wysp Antylskich, odkrył Kolumb w 1492 r. Hiszpanie w XVI w. założyli tu swój główny port dla handlu z koloniami — Hawanę. Kuba była niemal bez przerwy w ich ręku aż do 1898 r., kiedy to Hiszpania zrzekła się praw do niej na rzecz Stanów Zjednoczonych. W 1902 r. powstała niezależna republika kubańska.
3. Kreta w 1600 r. należała do Wenecji. Ta wyspa śródziemnomorska już ok. 4000 lat temu była centrum rozwiniętej kultury. W 67 r. p.n.e. zajęli ją Rzymianie. Później często zmieniała polityczną przynależność. Była w ręku Bizancjum i Arabów. W XIII w. opanowali ją Wenecjanie i utracili na rzecz Turków dopiero w połowie XVII w. Obecnie Kreta jest częścią Grecji.
4. Szczecin w 1650 r. należał do Szwecji. Jako stolica Pomorza Zachodniego już w czasach Krzywoustego posiadał osobnych książąt. Był członkiem Hanzy. W 1648 r., po zakończeniu wojny trzydziestoletniej, został na mocy pokoju westfalskiego oddany Szwecji. W 1713 r. przeszedł w ręce Brandenburgii i Prus.
5. Gibraltar w 1700 r. należał do Hiszpanii. Dopiero w czasie wojny sukcesyjnej hiszpańskiej, prowadzonej przez Anglię, Austrię, Holandię i część książąt Rzeszy przeciw Ludwikowi XIV i Filipowi V hiszpańskiemu, w 1704 r. Anglia zdobyła na Hiszpanii Gibraltar, co potwierdził pokój w Utrechcie. Odtąd panuje ona nad Cieśniną Gibraltarską i dostępem na Morze Śródziemne.
6. Śląsk w 1725 r. należał do Austrii. W XIV w. Śląsk odpadł od Polski na rzecz Czech i wraz z nimi przeszedł w XVII stuleciu pod panowanie habsburskie. Zwycięstwa odniesione przez Fryderyka Wielkiego doprowadziły do podboju Śląska przez Prusy (1742). Zaczęła się wówczas szybka germanizacja kraju i język niemiecki zaczął wypierać polski z życia publicznego.
7.Toruń w 1775 r. należał do Polski. Bogate miasto handlowe, na zbiegu dróg ówczesnego państwa polskiego do ujścia Wisły, stanowiło długi czas cel pożądania Prus. Nie dostało im się jednak w pierwszym rozbiorze. Dopiero zniszczone polityką celną Prus, zostało przez nie zagarnięte w 1793 r. Po chwilowej przynależności do Księstwa Warszawskiego Toruń pozostawał w rękach pruskich przez 100 lat.
8. Bułgaria w 1800 r. należała do Turcji. Za czasów rzymskich dzisiejsza Bułgaria tworzyła prowincje Mezję i Trację, które w V—VII w. zostały zajęte przez ludność słowiańską, a następnie podbite przez mongolskich Bułgarów. Samodzielne państwo bułgarskie w XIV w. uległo przewadze Turków. Dopiero w XIX w. Bułgaria odzyskała niepodległość.
9. Kraków w 1825 r. był wolnym miastem. Na kongresie wiedeńskim w 1815 r. Austria, Rosja i Prusy nie mogły się pogodzić, kto zajmie Kraków. Wreszcie postanowiły utworzyć z Krakowa wolne miasto, w którego skład wchodziły 244 wsie oraz 3 miasteczka. Rzeczpospolita Krakowska, będąca ośrodkiem działalności niepodległościowej po roku 1831, została zlikwidowana po upadku rewolucji 1846.
10. Alaska w 1850 r. należała do Rosji. Hiszpańscy odkrywcy może dotarli do Alaski wcześniej, ale właściwego jej odkrycia dokonała dopiero ekspedycja Beringa w 1741 r. Uczestniczył w niej też Aleksiej Czirikow. Rosjanie wkrótce założyli tam bazy handlowe. Dalsze badania odkrywcze przeprowadzali Cook, Vancouver i Mackenzie. W 1867 r. Stany Zjednoczono odkupiły Alaskę od Rosji za 7 200 000 dolarów.